• „Zbędna pomoc jest przeszkodą w rozwoju, w stopniu proporcjonalnym do swojej bezużyteczności.”
    M. Montessori

  • „Edukacja nie jest tym, co robi nauczyciel, lecz naturalnym procesem zachodzącym w człowieku”
    M. Montessori

  • „Pierwszym aktem dziecka, potwierdzającym świadomość jego własnej niezależności,

    jest jego obrona przed tymi, którzy próbują mu pomóc.”
    M. Montessori

Program

Program

W pedagogice Marii Montessori nie ma ścisłego podziału w nauczaniu na przedmioty. Pomoce montessoriańskie zostały utworzone tak, aby dziecko mogło kształcić się w jednym z niżej wymienionych obszarów:

Można go podzielić na pięć kategorii:

  • Materiał do ćwiczeń z praktycznego życia – związany z samoobsługą, troską o środowisko, zwyczajami i normami społecznymi.
  • Materiał sensoryczny – rozwijający poznanie zmysłowe, służący pobudzaniu aktywności umysłowej.
  • Materiał do nauki: języka, matematyki, geografii, historii, biologii, fizyki.
  • Materiały artystyczne związane z ekspresją muzyczną, plastyczną i zręcznościową dziecka.
  • Materiały religijne.

Ćwiczenia praktycznego życia

Bardzo bogaty, atrakcyjny, regularnie wymieniany materiał, w zależności od pory roku i okazji.

Ćwiczenia życia codziennego mają na celu kształcenie precyzji ruchów ręki, koordynacji oko – ręka, przygotowują do pisania, czytania, samodzielności. Uczą zachowania porządku, estetyki.

Dzięki pracy z tym materiałem, dziecko kształci umiejętności ruchowe takie jak np. chwytanie, przekładanie za pomocą szczypiec, pęsety (chwyt trójpalczasty, potrzebny do prawidłowego trzymania narzędzia pisarskiego), nalewanie, zakręcanie, przesypywanie, przekładnie, posługiwanie się łyżką…

Uczy się dbać o otoczenie np. pielęgnuje rośliny, układa kwiaty, dba o wygląd sali.

Doświadcza jak bezpiecznie należy posługiwać się narzędziami codziennego użytku, i uczy się przygotowywania prostych posiłków…

Uczy się dbania o siebie i swój wygląd, dąży do samodzielności w samoobsłudze np. ćwicząc z ramkami do zapinania – zapina guziki, zamek, wiąże kokardy, zapina sprzączki, zatrzaski, rzepy, itp., przygotowując się do samodzielnego ubierania.

Poznaje, także, zasady grzecznego zachowania oraz równowagi i wdzięku.

Kształcenie zmysłów – sensoryka

Posługiwanie się zmysłami jest dla dzieci „kluczem do zrozumienia świata”. Poprzez zmysły docierają do nich wrażenia, które są podstawą wyobrażeń na temat rzeczywistości.

Sensoryka oprócz bezpośredniego celu wyostrzania wszystkich zmysłów, działa pośrednio na  rozwój myślenia logicznego i budowanie bogatego słownictwa. Poprzez systematyczny rozwój i precyzję zmysłów, dziecko buduje solidne podstawy swojej aktywności intelektualnej.

Kształcenie zmysłów odbywa się poprzez naukę o:

  • wymiarach
  • powierzchniach
  • figurach i bryłach geometrycznych
  • wrażeniach płynących ze zmysłu:
    • wzroku
    • dotyku
    • słuchu
    • barycznego
    • termicznego
    • smaku
    • węchu

Edukacja matematyczna

Program matematyczny według Montessori jest zróżnicowany, nigdy nie jest nudny, stanowi wyzwanie, ale dzieci nigdy nie są do niego zmuszane. Po prostu uwielbiają te materiały! Są one kolorowe, przyjemnie się z nimi pracuje, są ciekawe i piękne. W programie Montessori matematyka jest zabawą i ma niewiele wspólnego z zapamiętywaniem formułek bez rozumienia logiki leżącej u ich podstaw.

Materiał matematyczny rozwija myślenie matematyczne i logiczne, daje dziecku solidną podstawę do wykonywania nie tylko prostych operacji matematycznych w zakresie dodawania i odejmowania, ale w przedszkolu, starsze dzieci dokonują działań na czterocyfrowych liczbach, a także mnożą i dzielą.

„Tajemnica” tak zaawansowanego materiału matematycznego, tkwi w tym, że dzieci zaczynają od bardzo konkretnych materiałów i stopniowo przechodzą do pojęć abstrakcyjnych.

Materiał montessoriański został tak zbudowany, że dziecko ciągle dokonuje klasyfikacji właściwości przedmiotów, a tym samym tworzy się u niego porządek myślowy.

Pomoce zgrupowane są w kilku kategoriach.

  • Nauka liczenia w zakresie od 0-10
  • System dziesiętny
  • Liczenie od 11-99
  • Ułamki
  • Geometria
  • Wielkie liczby
  • Cztery podstawowe działania (dodawanie, odejmowanie, mnożenie, dzielenie)

Edukacja językowa

Poprzez ćwiczenia z obszaru kształcenia zmysłów dziecko przygotowuje się do pisania. Program nauczania czytania Montessori ma trzy podstawowe składniki: silne

zakorzenienie w fonetyce, rozumienie oparte na wizualizacji oraz podejście

całościowe, czyli czytanie ze zrozumieniem i korzystanie z kontekstu.

Wyjątkowość tego wielozmysłowego podejścia polega na tym, że dzieci budują słowa (kodują), zanim nauczą się je czytać (dekodować).

Pomoce rozwojowe do edukacji językowej pogrupowano wg następujących kryteriów:

  1. Wprowadzenie do pisania
  2. Pisanie
  3. Czytanie
  4. Elementy gramatyki

Edukacja kosmiczna

Pomoce zgrupowane pod nazwą edukacji kosmicznej, czy materiału kulturowego służą przede wszystkim poszerzaniu wiedzy o otaczającym dziecko świecie. Obejmuje bogaty zakres informacji  o: pojęciu czasu, kontynentach, państwach, Wszechświecie, historii, kulturze i tradycjach ludzi żyjących na całym świecie, o królestwie roślin i zwierząt oraz eksperymenty. Pod pojęciem edukacji kosmicznej, zmieściłaby się dzisiejsza wiedza z takich przedmiotów jak: geografia, astronomia, geologia, biologia, historia, fizyka, chemia oraz nauka o człowieku.

Montessori chciała, aby każde dziecko miało bliski kontakt z przyrodą ożywioną i nieożywioną, aby potrafiło dokładnie i wnikliwie obserwować otoczenie, uczyć się związków i zależności istniejących we Wszechświecie, aby przywracać harmonię w przyrodzie i w związkach między ludźmi. Materiały artystyczne związane z ekspresją muzyczną, plastyczną i zręcznościową dziecka.